سازمان خصوصی سازی

 ارزیابی عملكرد نیروگاه‌های واگذار شده 

1. مقدمه

به منظور بررسی میزان دستیابی به اهداف عالی واگذاری بنگاه‌­ها به بخش خصوصی و تقویت نقاط قوت و رفع عارضه‌­ها و نقاط ضعف احتمالی بوجود آمده در اثر واگذاری بنگاه‌ها به بخش خصوصی، سازمان خصوصی­ سازی در سال 1398 از طریق تعامل با وزارت نیرو نسبت به طراحی مدل ارزیابی عملکرد نیروگاه‌­های واگذار شده به بخش غیر­دولتی اقدام نمود. نیروگاه­‌های ارزیابی شده از نوع حرارتی بوده و حداقل سه سال از زمان واگذاری آنها گذشته است. لازم به ذکر است محاسبه شاخص‌­ها و امتیازدهی به آنها توسط حوزه تخصصی ذیربط (معاونت راهبری تولید- شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی) انجام پذیرفته است.

در این گزارش به صورت خلاصه، مدل ارزیابی عملکرد مورد استفاده و نتایج بررسی عملکرد 26 نیروگاه واگذار شده از منظر 5 شاخص «ضریب آمادگی تولید نیروگاه»، «راندمان حرارتی نیروگاه»، «مصرف آب نیروگاه به ازای هر کیلو وات ساعت تولید انرژی»، «ضریب تکرار (وفور) حادثه» و «تجهیز نیروگاه به سامانه پایش آلاینده های زیست محیطی» ارائه شده است.

2. مدل ارزیابی عملکرد

مدل مورد استفاده به منظور ارزیابی عملکرد، شامل 5 شاخص به شرح جدول زیر می­باشد.

3. فهرست نیروگاه‌های مورد ارزیابی

عناوین 26 نیروگاه واگذار شده به بخش غیردولتی، که مورد ارزیابی قرار گرفته­‌اند به شرح زیر می­باشد.

4. رتبه بندی کلی نیروگاه‌­های واگذار شده از نظر مدل

در جدول زیر رتبه‌بندی کلی نیروگاه­‌های مورد ارزیابی بر اساس تفاضل امتیاز آنها برای دوره سه سال قبل و سه سال پس از واگذاری از منظر مجموع 5 شاخص مورد اشاره در بند (2) ارائه شده است:

5. تحلیل نتایج حاصل از ارزیابی نیروگاه‌ها

نتایج کلی حاصل از اجرای مدل ارزیابی عملکرد برای 26 نیروگاه واگذار شده به بخش غیر دولتی، با توجه به امتیازات کسب شده به تفکیک هر شاخص به شرح زیر می­‌باشد:

• در شاخص «ضریب آمادگی تولید نیروگاه»؛ وضعیت 18 نیروگاه بهبود داشته و وضعیت 8 نیروگاه‌ (دماوند، منتظر قائم، زاگرس، تبریز، خلیج فارس، طوس، آبادان و شهید منتطری) تنزل نموده است. در مجموع، کل امتیاز 26 نیروگاه مورد بررسی از منظر این شاخص، در دوران پس از واگذاری نسبت به سال های قبل از واگذاری، 10.54% افزایش داشته است.

• در شاخص «راندمان حرارتی نیروگاه»؛ 8 نیروگاه: سبلان، دماوند، سنندج، طوس، آبادان، مشهد، خوی و سمنان، بهبود عملکرد داشته‌اند؛ و در مجموع امتیاز کلیه نیروگاه‌های مورد بررسی در سالهای بعد از واگذاری نسبت به سال‌های قبل از واگذاری،  2.58% درصد افزایش داشته است.

• در شاخص «مدیریت مصرف آب»؛ از شانزده نیروگاهی که شاخص مذکور در مورد آنها صدق می‌کند، تنها هفت نیروگاه دماوند، فارس، طوس، نیشابور، زرگان، خوی و قم، بهبود عملکرد داشته‌اند. در مجموع امتیاز نیروگاه‌های مورد بررسی از منظر این شاخص، در سال‌های بعد از واگذاری نسبت به قبل از واگذاری، 4.25% درصد کاهش داشته است.

• در شاخص «ضریب تکرار (وفور) حادثه»؛ صرفاً نیروگاه‌های طوس، سلطانیه و مشهد کاهش امتیاز داشته‌اند و امتیاز مابقی بهبود یافته و یا بدون تغییر باقی مانده است. همچنین کل امتیاز نیروگاه‌ها از منظر این شاخص در دوران بعد از واگذاری نسبت به قبل از واگذاری 0.985% افزایش یافته است.

• در شاخص «تجهیز نیروگاه به سامانه پایش آلاینده‌های زیست محیطی»؛ در خصوص نیروگاه‌هایی که اطلاعات مورد نیاز این شاخص وجود داشته، نیروگاه‌های زاگرس، قم، شهید منتظری و شریعتی بهبود عملکرد و نیروگاه‌های سبلان، سنندج، تبریز و آبادان تنزل عملکرد داشته‌اند و در کل،  امتیاز مجموع نیروگاه‌ها بعد از واگذاری نسبت به قبل از واگذاری 10.39% افزایش داشته است.

• شایان ذکر است امتیاز کل نیروگاه‌ها پس از واگذاری نسبت به سال‌های قبل از واگذاری، 6.16% افزایش داشته است.

• در مجموع نیز درصد افزایش امتیاز ارزیابی کلی نیروگاه‌هایی که به صورت غیر رددیون واگذار شده‌اند، 11.77% بوده است که نسبت به افزایش 0.96 درصدی امتیاز نیروگاه‌های رددیونی، تفاوت قابل ملاحظه ای را نشان می‌دهد.

• درصد تغییر امتیاز هر شاخص در مجموع نیروگاه­‌های واگذار شده، به تفکیک هر شاخص به شرح نمودار ذیل می‌­باشد که نشان دهنده آن است که میزان امتیاز مربوط به 4 شاخص از 5 شاخص مورد بررسی، در مجموع نیروگاه‌های واگذارشده، در دوران پس از واگذاری افزایش داشته است.

• در نمودار زیر، متناسب با ظرفیت تولید هر نیروگاه، ضریب تعدیلی اعمال شده است تا تغییر امتیازات به صورت وزنی نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. ضریب تعدیل به معنای نسبت ظرفیت تولید هر نیروگاه به کل ظرفیت تولید برق واگذار شده می‌باشد. میزان تغییر امتیاز تعدیل شده (وزنی) برای هر شاخص در مجموع نیروگاه­‌های واگذار شده، به شرح نمودار ذیل می­باشد:

نموادر فوق نشان دهنده آن است که که میزان امتیاز وزنی مربوط به 4 شاخص از 5 شاخص مورد بررسی، در مجموع نیروگاه‌های واگذارشده، در دوران پس از واگذاری افزایش داشته است که در مورد نحوه امتیازدهی مطلق نیز همین نتیجه کسب شده بود.

• در ادامه، وضعیت عملکردی نیروگاه­‌های واگذار شده از منظر تعداد نیروگاه‌­هایی که در هریک از 5 شاخص مورد اشاره، افزایش، کاهش و یا عدم تغییر امتیاز را داشته‌­اند؛ در قالب نمودار ارائه شده است: